Łupież pstry to powierzchowna infekcja skóry wywołana przez drożdżopodobne grzyby z rodzaju Malassezia. Grzyby te naturalnie występują na skórze człowieka, ale w sprzyjających warunkach mogą się nadmiernie namnażać, prowadząc do zmian skórnych. Sprawdź, w jaki sposób rozpoznaje się łupież pstry.
Co to jest łupież pstry?
Łupież pstry jest jednym z rodzajów grzybic powierzchownych, dotykających głównie młode osoby, choć może występować w każdym wieku. Najczęściej pojawia się na skórze bogatej w gruczoły łojowe, tzn. w obszarach takich jak:
- klatka piersiowa,
- plecy,
- szyja,
- ramiona,
- rzadziej twarz.
Jak rozpoznać łupież pstry?
Grzyb Malassezia produkuje kwasy tłuszczowe, które mogą zaburzać pigmentację skóry, co prowadzi do charakterystycznych zmian. Stąd też łupież pstry objawia się jako nieregularne plamy na skórze, które mogą mieć różne kolory:
- białe (u osób opalonych),
- różowe lub brązowe (u osób z jaśniejszą karnacją).
Charakterystyczne objawy:
- odbarwienia lub przebarwienia – plamy są wyraźnie widoczne i często różnią się od otaczającej skóry.
- łuszczenie się skóry – zmiany skórne mogą być pokryte delikatnymi, drobnymi łuskami.
- brak świądu – zmiany zazwyczaj nie swędzą, ale mogą powodować dyskomfort estetyczny.
- sezonowość – objawy często nasilają się latem, gdy skóra jest bardziej wilgotna i tłusta.
Diagnozowanie łupieżu pstrego
Rozpoznanie opiera się głównie na badaniu klinicznym oraz dodatkowych testach diagnostycznych.
- Wywiad lekarski:
- Historia objawów – lekarz pyta o zmiany skórne (plamy, łuszczenie), ich lokalizację i czas trwania.
- Czynniki ryzyka – nadmierna potliwość, tłusta skóra, ekspozycja na wilgotne środowisko, osłabiona odporność.
- Badanie fizykalne – lekarz ocenia zmiany skórne – wygląd, lokalizację, brak stanu zapalnego (skóra wokół zmian jest zwykle niezmieniona).
- Test z lampą Wooda – narzędzie to emituje światło ultrafioletowe, które uwidacznia zmiany skórne w specyficzny sposób – plamy w łupieżu pstrym fluorescencyjnie świecą na żółto-zielono. Test jest szybki i bezbolesny, ale jego wynik może zależeć od pielęgnacji skóry (np. użycie kosmetyków może zaburzyć wynik).
- Badanie mikroskopowe zeskrobin – lekarz pobiera niewielką ilość łusek ze zmiany skórnej (zeskrobiny). Materiał jest barwiony (np. barwnikiem KOH – wodorotlenkiem potasu), co uwidacznia grzyby pod mikroskopem. W łupieżu pstrym widoczne są charakterystyczne struktury – „spaghetti i klopsiki” (połączenie fragmentów grzybni i zarodników grzyba).
- Posiew na grzyby (rzadko) – pozwala dokładnie określić gatunek grzyba Malassezia, jednak nieczęsto jest konieczny. Wykonywany w przypadkach opornych na leczenie lub nietypowych zmian skórnych.
- Test naskórkowy (próba łuszczenia) – gdy skóra w miejscu zmiany jest lekko pocierana, pojawia się drobne łuszczenie się naskórka, co jest charakterystyczne dla łupieżu pstrego.
Różnicowanie diagnozy
Łupież pstry należy odróżnić od innych schorzeń, takich jak bielactwo (brak łuszczenia, całkowite odbarwienie), łuszczyca (bardziej zapalne zmiany, łuski grubsze), egzema (świąd i stan zapalny) i pityriasis alba (białe plamy, zwykle u dzieci, bez związku z grzybami).
Jeśli podejrzewasz u siebie łupież pstry, warto skonsultować się z dermatologiem, który zleci odpowiednie leczenie, np. stosowanie miejscowych środków przeciwgrzybiczych lub szamponów zawierających ketokonazol, pirytionian cynku lub siarczek selenu.
