Spróbujmy sobie odpowiedzieć na pytanie czym była Konstytucja 3 Maja dla Polski, Europy i Świata?
Polska będąca wówczas pod protektoratem Rosji, zachowała jedynie pozory niepodległości. Król wraz z dumną szlachtą zostali upokorzeni i szukając powodu utraty znaczenia Polski, i jej słabości zrozumieli, że powodem rozkładu Państwa są drastyczne różnice społeczne, które stawiają jednych nad drugimi ponad miarę, a wręcz pozwalające jednostkom poprzez liberum veto na blokowanie każdej, nawet najważniejszej decyzji. Chcąc to zmienić, uporządkować i znieść tak wielkie dysproporcje społeczne, uchwalono Konstytucję 3 Maja, która miała zjednoczyć wszystkich Polaków, dać początek odrodzeniu siły i znaczenia Rzeczypospolitej.
Żaden chyba naród na świecie tak nie umiłował wolności jak my, Polacy. Żaden chyba naród tak dotkliwie nie odczuwa utraty tej wolności. Nikt tak jak my nie potrafi się jednoczyć w najtrudniejszych chwilach. Jesteśmy w stanie poświęcić wiele, nawet swoje życie aby znieść brzemię niewoli i wyrywać się spod pręgierza najeźdźców. Nasza historia aż roi się od bohaterskich czynów, powstań i innych form oporu wobec utraty niepodległości. Wtedy 230 lat temu napisano i uchwalono akt prawa, który byłby nie do pomyślenia, gdyby Polska nie niosła ciężaru protektoratu Rosji.
Będąc pod tym brzemieniem i czując je bardzo mocno, nasi praprzodkowie dostrzegli jasno przyczyny rozpadu Polski. Szlachta potrafiła – dla ratowania Ojczyzny i odbudowy jej znaczenia – zrezygnować ze swych świętych wręcz przywilejów. Prawie zrównano stan szlachecki z mieszczańskim, a chłopów wzięto pod opiekę państwa. Te pierwsze w Europie, a wielkie i niepojęte dla innych zmiany równościowe oraz wolnościowe wprowadzone do Konstytucji 3 Maja, były wzorcem dla reform, jakie zaczęły następnie wprowadzać kolejne państwa na naszym kontynencie.
Prawie 200 lat później w roku 1989 znów staliśmy się przykładem dla innych. Pokojowa rewolucja Solidarności rozpoczęta w 1981 roku, przyniosła wolność nie tylko Polsce, ale doprowadziła do odzyskania niepodległości przez wiele krajów i rozpadu systemu komunistycznego. Ten Duch Wolności trwa w nas nadal i bardzo ważne jest, żebyśmy nie zapominali co nam przynoszą swary i podziały, a co jedność. Chciałbym, aby w tą 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, nastąpiła nasza refleksja i żebyśmy nauczeni doświadczeniem naszych poprzedników, całej naszej historii, jasno zdali sobie sprawę z tego, że czas niepodległości również powinien być czasem współpracy i porozumienia dla dobra wszystkich obywateli, dla dobra naszej Ojczyzny, Polski.
Burmistrz Miasta Bochnia
Stefan Kolawiński
