Niskie temperatury i silny wiatr mogą prowadzić do wychłodzenia organizmu. Hipotermia, czyli znaczny spadek temperatury ciała, może stanowić poważne zagrożenie dla życia człowieka w skrajnych przypadkach. Jak udzielić pierwszej pomocy osobie dotkniętej znacznym wychłodzeniem? – na to i inne pytania odpowiada Bartłomiej Czyż, Pielęgniarz Oddziałowy Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w Szpitalu Powiatowym w Bochni.
Jakie wyróżnia się stopnie hipotermii?
Hipotermię można podzielić na trzy stopnie: lekki, umiarkowany i ciężki.
Stopień lekki występuje, gdy temperatura ciała spada do 32-35 st. C. Charakteryzuje się uczuciem marznięcia, bladą i zimną skórą, dreszczami oraz drżeniem mięśni. Poszkodowany może doświadczać zawrotów głowy, niepokoju oraz dezorientacji.
Stopień umiarkowany występuje, gdy temperatura ciała spada do 30-32 st. C. W tym przypadku objawy hipotermii lekkiej się nasilają, a osoba może doświadczać braku wrażliwości na bodźce oraz sztywnienia mięśni. Może również cierpieć na skurcze mięśni, zaburzenia świadomości i apatię.
Stopień ciężki występuje, gdy temperatura ciała spada poniżej 30 st. C. W tym stanie poszkodowany może nie odczuwać bólu i zachowywać się jak osoba po spożyciu alkoholu, z bełkotliwą mową i niezręcznymi ruchami. Puls staje się słabo wyczuwalny, oddech płytki, a reakcja źrenic na światło słabnie z powodu niedotlenienia mózgu. W skrajnych przypadkach może dojść do utraty przytomności, a obniżenie temperatury ciała do 25 st. C może prowadzić do śmierci.
Jak uniknąć odmrożeń i wychłodzenia organizmu?
Trzeba pamiętać o kilku podstawowych zasadach:
– przede wszystkim odpowiednio się ubieraj, dostosowując ubranie do panujących temperatur na zewnątrz. Jeśli planujesz dłuższy pobyt na zimnie, ubieraj się warstwowo, dając pierwszeństwo odzieży z naturalnych tkanin lub materiałów polarowych. Upewnij się, że ubranie nie ogranicza krążenia,
– wybieraj odpowiednie, ciepłe obuwie, które zapewni komfort termiczny, nie ograniczając jednocześnie ruchu palców,
– noś ciepłe, luźne rękawice oraz czapkę, która zakryje czoło i uszy,
– unikaj zasłaniania twarzy szalem, ponieważ pod wpływem oddechu może stać się wilgotny i przyspieszać powstawanie odmrożeń,
– przed wyjściem na mróz, zabezpiecz odkryte części ciała (takie jak policzki, nos czy broda) kremem ochronnym lub warstwą wazeliny, szczególnie u dzieci,
– unikaj stania nieruchomo na zimnie. Gdy zaczynasz odczuwać chłód, ruch aktywny, tak jak podskoki, tupanie nogami czy rozcieranie dłoni, może pomóc w utrzymaniu ciepła ciała,
– nie spożywaj alkoholu w trakcie dłuższego przebywania na zimnie, ponieważ może on przyczynić się do wychłodzenia organizmu.
Co robić w przypadku podejrzenia hipotermii?
Po pierwsze należy upewnić się, że otoczenie jest bezpieczne. Następnie, zakładając rękawiczki, należy podejść do poszkodowanego i ocenić jego ogólny stan. W przypadku utraty przytomności lub problemów z oddychaniem, należy niezwłocznie wezwać pomoc pod numer 999 lub 112. Następnie trzeba zabezpieczyć poszkodowanego przed dalszym wychłodzeniem. Jeśli to możliwe, należy przenieść go do ciepłego pomieszczenia. Jeśli ubranie poszkodowanego jest mokre, należy je ostrożnie zdjąć, unikając nadmiernego poruszania poszkodowanym.
W przypadku podejrzenia odmrożeń nosa, uszu, dłoni lub stóp, należy rozluźnić uciskające części garderoby i zdjąć biżuterię. Następnie należy okryć poszkodowanego kocem lub folią termiczną, a także owinąć jego szyję i głowę, aby zmniejszyć utratę ciepła.
Jeśli poszkodowany jest przytomny, można mu podać gorące napoje, jednak należy unikać podawania alkoholu, który może pogłębiać wychłodzenie organizmu poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych. Jeśli stwierdzimy uszkodzenia skóry, należy je zabezpieczyć suchym opatrunkiem.
Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, ale ma zachowane funkcje życiowe, należy ułożyć go w bezpiecznej pozycji, zapewniającej swobodne oddychanie. Należy kontrolować oddech poszkodowanego, a w przypadku zatrzymania oddechu i krążenia, należy przystąpić do resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
Nie należy masować stóp i rąk poszkodowanego ani go potrząsać, ponieważ może to prowadzić do dodatkowych uszkodzeń skóry i przemieszczania zimnej krwi w kierunku serca. I najważniejsze – nigdy nie pozostawiaj poszkodowanego bez opieki, aż do przybycia pogotowia ratunkowego!
