Zakład Ubezpieczeń Społecznych coraz skuteczniej wychwytuje nieprawidłowości w zakresie wystawiania i korzystania ze zwolnień lekarskich. W pierwszym półroczu 2019 r. małopolskie oddziały ZUS zakwestionowały świadczenia chorobowe na kwotę blisko trzykrotnie wyższą niż w analogicznym okresie w 2017 roku.
Zgodnie z przepisami Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi dwa typy kontroli: dotyczącą prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy i prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich.
– W pierwszym lekarze orzecznicy ZUS weryfikują, czy osoba na zwolnieniu lekarskim nadal jest chora i tym samym niezdolna do pracy. Druga kontrola polega na sprawdzeniu, czy chory wykorzystuje zwolnienie lekarskie zgodnie z jego przeznaczeniem. Czy na przykład nie pracuje lub nie wykonuje innych czynności, które są niezgodne z zaleceniami lekarza i mogą utrudnić powrót do zdrowia. W sytuacji takich nieprawidłowości zostanie wstrzymana wypłata świadczenia, a jeżeli zostało już wypłacone, trzeba będzie je oddać – tłumaczy Anna Szaniawska, regionalny rzecznik ZUS w województwie małopolskim.
W pierwszym półroczu tego roku małopolskie oddziały ZUS przeprowadziły 22,3 tys. kontroli osób na zwolnieniach lekarskich. W ich następstwie wydano niemal 1,5 tys. decyzji wstrzymujących prawo do zasiłku chorobowego na kwotę blisko 1,5 mln zł. Tym samym ZUS podniósł efektywność swoich kontroli w zakresie wykrywania nieprawidłowości. W ubiegłym roku bowiem decyzji wstrzymujących wypłatę świadczeń było niecałe 1,3 tys. Kwota wstrzymanych świadczeń sięgnęła natomiast odpowiednio 1,3 mln zł w 2018 r. i 575 tys. zł w 2017 r.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma również obowiązek obniżenia podstawy obliczenia wypłacanego zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego w przypadku, gdy u danej osoby ustał tytuł ubezpieczenia. – Czyli na przykład rozwiązała umowę o pracę lub umowa ta wygasła. Wysokość świadczenia jest ograniczana w takim przypadku do 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kraju. Z tego powodu od początku roku do czerwca w Małopolsce niemal 4,2 tys. osób miało obniżone wypłaty. Oszczędności na tej podstawie wyniosły niemal 5,8 mln złotych – informuje Anna Szaniawska.
W Małopolsce łączna kwota obniżonych i cofniętych świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w I półroczu 2019 r. wyniosła 7,3 mln zł, w całym kraju zaś 104,2 mln złotych.
Wyniki kontroli w poszczególnych oddziałach ZUS w Małopolsce:
| Liczba skontrolowanych osób | Liczba decyzji pozbawiających zasiłku | Kwota cofniętych zasiłków | |
| Oddział ZUS w Krakowie | 10 704 | 647 | 647,3 tys. |
| Oddział ZUS w Nowym Sączu | 4 721 | 316 | 175,7 tys. |
| Oddział ZUS w Chrzanowie | 3 677 | 274 | 500,6 tys. |
| Oddział ZUS w Tarnowie | 3 271 | 232 | 169,1 tys. |
