Ogrodzone drewnianym płotem miejsce leży na wzgórzu, na granicy Łazów i Brzeźnicy, ok. 3 km od Bochni. Wokół pola uprawne i las. To teren należący do Uniwersytetu Jagiellońskiego (niedaleko działa uczelniana „Winnica Nad Dworskim Potokiem”), co sugeruje, że instalacja może mieć jakieś naukowe przeznaczenie. I tak jest w istocie.
Widoczne na zdjęciach urządzenia to stacja LOFAR, która jest częścią europejskiego radioteleskopu. W ramach LOFAR w Polsce działają 3 stacje (od niespełna 4 lat). Na kontynencie jest ich znacznie więcej.
LOFAR, czyli LOw Frequency ARray, to wieloantenowy radioteleskop wykorzystujący zjawisko interferencji fal radiowych, który ma służyć astronomom do odkrywania i obserwacji dotąd nieznanych zjawisk we Wszechświecie.
Jak informuje Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk, zakres badań instrumentu jest niezwykle szeroki, obejmuje między innymi astrofizykę, kosmologię wczesnego wszechświata, problem formowania się planet, ewolucję gwiazd i galaktyk, badanie właściwości ośrodka międzygwiazdowego i badanie jonosfery.
Każda stacja składa się z dwóch zestawów pól antenowych – po 96 anten każdy (na wyższy i niższy podzakres przedziału częstotliwości). Połowa pracuje w niskich częstotliwościach (LBA, Low Band Antenna), od 10 MHz do 90 MHz, a drugie pole antenowe (HBA, High Band Antenna) w wyższych zakresach częstotliwości, od 110 MHz do 250 MHz.
Duże odległości między poszczególnymi stacjami zwiększają znacznie zdolność rozdzielczą instrumentu – jest ona nawet kilkaset razy większa niż rozdzielczość, jaką dysponowały dotychczas działające radioteleskopy.
Poszczególne stacje LOFAR połączone są siecią światłowodową. Gromadzeniem i przetwarzaniem danych zajmuje się superkomputer Blue Gene/L na uniwersytecie w Groningen.
Polecam poniższe wideo, kręcone m.in. w podbocheńskich Łazach:
