Zdrowie zębów mlecznych, nazywanych potocznie mleczakami, jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju jamy ustnej u dzieci. Choć wiele osób mylnie uważa, że ich pielęgnacja jest mniej ważna, ponieważ zęby te wypadną, to zdrowe mleczaki odgrywają ważną rolę w rozwoju mowy, jedzenia oraz kształtowania nawyków higienicznych. W artykule przedstawiamy wszystko, co warto wiedzieć o myciu zębów mlecznych i dbaniu o nie od najmłodszych lat.
Zęby mleczne zaczynają się pojawiać u dzieci zazwyczaj między 6. a 12. miesiącem życia i pozostają w jamie ustnej do około 12. roku życia. Pełnią one wiele funkcji, takich jak:
- pomoc w prawidłowym żuciu i spożywaniu pokarmów – zęby mleczne umożliwiają dzieciom jedzenie różnych rodzajów pokarmów, co ma wpływ na ich rozwój fizyczny;
- wpływ na rozwój mowy – dzieci uczą się mówić, korzystając z zębów do artykulacji dźwięków, natomiast ubytki w zębach mogą wpłynąć na rozwój mowy;
- utrzymywanie przestrzeni dla zębów stałych – zęby mleczne pełnią funkcję „przewodników” dla zębów stałych, pomagając im wyrastać w odpowiednich miejscach;
- zapobieganie infekcjom i próchnicy – nieleczone ubytki mogą prowadzić do infekcji, które mogą wpływać na zdrowie zębów stałych.
Zachowanie zdrowia zębów mlecznych jest więc fundamentem dla prawidłowego rozwoju jamy ustnej dziecka.
Kiedy zacząć dbać o zęby dziecka?
Higienę jamy ustnej należy rozpocząć jeszcze przed pojawieniem się pierwszego zęba. Można to robić, delikatnie przemywając dziąsła dziecka gazikiem nasączonym przegotowaną wodą lub specjalną silikonową szczoteczką. Kiedy tylko pojawi się pierwszy ząb, należy zacząć stosować szczoteczkę do zębów odpowiednią dla dzieci oraz pastę z małą ilością fluoru (odpowiednią do wieku dziecka).
Pojawienie się pierwszego zęba to moment, w którym trzeba rozpocząć mycie delikatną szczoteczką o miękkim włosiu. Ważne jest, aby wybrać pastę do zębów z niską zawartością fluoru, dostosowaną do wieku dziecka. Fluor pomaga w zapobieganiu próchnicy, ale jego nadmiar może być szkodliwy, dlatego należy zachować ostrożność.
Jak prawidłowo myć zęby mleczne?
Mycie zębów mlecznych powinno stać się częścią codziennej rutyny dziecka już od najmłodszych lat. Należy myć zęby dwa razy dziennie – rano i wieczorem. Szczotkowanie powinno trwać około dwóch minut. Poniżej znajduje się kilka kroków, które warto przestrzegać:
- używaj szczoteczki z miękkim włosiem, odpowiedniej dla małych dzieci;
- pomocna dla dziecka może być szczoteczka soniczna – ich obsługa jest bardzo prosta a efektywność mycia dużo większa niż w przypadku zwykłej szczoteczki manualnej. Przykład tego typu szczoteczki dla dziecka znajdziemy na stronie https://smilesonic.com/pl/kategoria-produktu/szczoteczki-soniczne/
- nałóż niewielką ilość pasty z fluorem – wielkości ziarnka ryżu dla dzieci poniżej trzeciego roku życia i wielkości groszku dla starszych;
- delikatnie szczotkuj zęby okrężnymi ruchami, obejmując zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne powierzchnie zębów oraz powierzchnie żujące;
- nie zapomnij o oczyszczaniu języka, gdzie również mogą gromadzić się bakterie;
- po umyciu zębów dziecko powinno wypluć pastę, ale nie płukać ust wodą, aby fluor mógł działać dłużej na szkliwo.
Jakie błędy najczęściej popełniają rodzice w pielęgnacji zębów mlecznych?
Wielu rodziców nie zdaje sobie sprawy z tego, jak ważna jest pielęgnacja zębów mlecznych. Najczęściej popełniane błędy to:
- rozpoczynanie higieny jamy ustnej zbyt późno – pielęgnację należy rozpocząć jeszcze przed pojawieniem się pierwszego zęba;
- stosowanie niewłaściwej ilości pasty do zębów – zbyt duża ilość fluoru może być szkodliwa dla dziecka;
- pomijanie wieczornego szczotkowania – mycie zębów przed snem jest kluczowe, ponieważ w nocy bakterie mają więcej czasu na namnażanie się;
- zbyt wczesne oddanie szczotkowania dziecku – małe dzieci nie mają jeszcze odpowiednich umiejętności manualnych, by skutecznie umyć zęby, dlatego rodzice powinni pomagać w szczotkowaniu aż do około 7-8. roku życia.
Znaczenie wizyt u stomatologa
Regularne wizyty u stomatologa dziecięcego są niezbędne dla monitorowania zdrowia jamy ustnej dziecka. Pierwsza wizyta powinna odbyć się około pierwszego roku życia lub po pojawieniu się pierwszego zęba. Regularne kontrole co 6 miesięcy pozwalają na wczesne wykrycie problemów, takich jak próchnica, nieprawidłowy zgryz czy wady rozwojowe.
Stomatolog dziecięcy nie tylko sprawdza stan zębów, ale również doradza rodzicom, jak prawidłowo dbać o higienę jamy ustnej i dietę dziecka, aby zapobiegać problemom stomatologicznym.
Jak dieta wpływa na zdrowie zębów mlecznych?
Dieta odgrywa kluczową rolę w zdrowiu zębów mlecznych. Unikanie cukrów, zwłaszcza słodzonych napojów i przekąsek, może znacznie zmniejszyć ryzyko próchnicy. Zamiast tego warto wprowadzać do diety dziecka zdrowe przekąski, takie jak warzywa, owoce, sery i orzechy.
Ważne jest również, aby dziecko piło wodę zamiast słodkich napojów, zwłaszcza między posiłkami. Woda nie tylko pomaga zmywać resztki jedzenia, ale również może zawierać fluor, który wzmacnia szkliwo.
Jakie produkty mogą wspierać zdrowie zębów?
Produkty bogate w wapń, fosfor i witaminę D, takie jak mleko, sery, jogurty, ryby oraz zielone warzywa liściaste, pomagają w budowaniu mocnych i zdrowych zębów. Dbanie o odpowiednią dietę ma zatem duży wpływ na zdrowie zębów dziecka.
