Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie „Polityki energetycznej Polski do 2040 r”. Jej główne cele to: sprawiedliwa transformacja, zeroemisyjny system energetyczny oraz dobra jakość powietrza, przy założeniu, że transformacja rynku pozyskiwania energii będzie sprzyjać modernizacji gospodarki i rozwojowi nowych technologii.
– Czytam ten dokument z niezwykłą przyjemnością, bo widzę w nim dokładnie takie wytyczne, jakie przyjęliśmy dla Małopolski i zapisaliśmy w strategii rozwoju województwa 2030 – komentuje wicemarszałek Małopolski Tomasz Urynowicz.
– Zarówno przyjęty w ubiegłym roku nowatorski Program Ochrony Powietrza, jak realizowany od początku bieżącego roku projekt LIFE IP EKOMAŁOPOLSKA Wdrażanie Regionalnego Planu działań dla Klimatu i Energii oraz intensywne działania w celu pozyskania jak największych środków z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji w stu procentach wpisują się w strategię krajową – dodaje wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Czyste powietrze i czysta energia
„Polityka energetyczna Polski do 2040 r.” jest zgodna z unijnymi dyrektywami odnośnie zmian klimatu i polityki energetycznej (Porozumienie paryskie z roku 2015, polityka Europejskiego Zielonego Ładu, plan odbudowy gospodarczej po pandemii Covid-19). Wśród jej głównych celów znalazły się m.in. poprawa jakości powietrza i rozwój odnawialnych źródeł energii. Wg rządowego dokumentu, transformacja energetyczna może stworzyć ok. 300 tys. nowych miejsc pracy w branżach związanych z odnawialnymi źródłami energii, energetyką jądrową i elektromobilnością.
– Cieszy fakt, że działania związane z transformacją rejonów węglowych będą wspierane kompleksowym programem rządowym. W uchwale dotyczącej Polityki energetycznej Polski do 2040 roku są zapisy, z którymi jako region się utożsamiamy, bowiem są one spójne z zapisami uwzględnionymi w Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego 2030 – podkreśla marszałek Małopolski Witold Kozłowski.
Małopolska przeciera szlaki
Działania w tym kierunku są prowadzone już od kilkunastu miesięcy. W październiku 2019 r. samorząd Małopolski rozpoczął realizację projektu START, w ramach którego eksperci unijnej Platformy Regionów Węglowych w Transformacji pomogli w wypracowaniu projektów pilotażowych łagodzących skutki społeczno–gospodarczej transformacji energetycznej do realizacji w zachodniej części regionu. Także LIFE IP EKOMAŁOPOLSKA pozwoli na wypracowanie projektów pilotażowych, których realizacja będzie możliwa dzięki środkom Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji. Inne działania projektu dotyczą wdrożenia Regionalnego Planu Działań dla Klimatu i Energii, utworzenie mapy potencjału odnawialnych źródeł energii (OZE), przygotowanie regionalnego centrum kompetencji wspierającego powiaty i gminy, a także pilotaże w zakresie klastrów energetycznych, spółdzielni energetycznych, biogazowni rolniczych i wykorzystania biomasy odpadowej. W powiatach małopolskich powstanie sieć doradców ds. klimatu i środowiska.
Przyjęty w październiku Program Ochrony Powietrza pomoże przyspieszyć działania antysmogowe we wszystkich gminach, porządkując zadania samorządów. Wprowadzi także szereg regulacji korzystnych dla mieszkańców – od utworzenia w każdej małopolskiej gminie stanowiska ekodoradcy oraz punktu obsługi programu dotacyjnego Czyste Powietrze, po wsparcie osób dotkniętych tzw. ubóstwem energetycznym. Opisane w nim zalecenia – jak obowiązujący od początku bieżącego roku zakaz finansowania pieców na węgiel ze środków publicznych, zakaz stosowania paliw stałych w Krakowie oraz przygotowywane lokalne uchwały antysmogowe zakładające wyeliminowanie wykorzystania węgla do 2030 roku – mocno wpisują się w rządowe cele polityki energetycznej. Według rządowej strategii, potrzeby cieplne wszystkich gospodarstw domowych w 2040 roku pokrywane będą przez ciepło systemowe oraz zero- lub niskoemisyjne źródła indywidualne.
Wg wytycznych polskiej strategii, udział OZE w rocznym zużyciu energii do roku 2030 wyniesie co najmniej 23 procent – małopolski POP zakłada preferencje do dofinansowania odnawialnych źródeł energii oraz zobowiązuje gminy, powiaty i województwo, by energia elektryczna w budynkach użyteczności publicznej pochodziła ze źródeł odnawialnych.
