Muzeum im. prof. Stanisława Fischera w Bochni zaprasza w czwartek 27 lutego o godzinie 17.30 na wernisaż wystawy malarstwa „Waleriana Kasprzyka Czas zapisany”.
„Te swoiste „pocztówki” znakomitego artysty bocheńskiego Waleriana Kasprzyka (1912-1992) prezentujemy z okazji 767. urodzin Bochni. Są wyjątkowym zapisem ulotności czasu, gdyż ocalają niegdysiejsze krajobrazy, miejsca i ciekawe obiekty architektoniczne.
Jest w nich zarówno Bochnia i jej okolice, są także i takie miejsca i obiekty na terenie Polski, które artysta zawsze nosił w sercu, o których zawsze mówił ze wzruszeniem. Traktował je jak swoiste klejnoty, perły w tym krajobrazie. To pejzaże ze starymi drewnianymi kościołami, kapliczkami, chałupami, widoki dawnych ulic i placów miasta – tak gwałtownie przekształcane w 2. połowie ubiegłego wieku.
Wiedział doskonale, że to one przydają danemu miejscu niezwykłości. W oparciu o osobiste doświadczenia, a także miejscową tradycję, na którą był ogromnie czuły i znakomicie ją znał, dokonywał niekiedy swoistej rekonstrukcji historycznej ulubionych przez siebie miejsc Bochni.
Na pewno należała do nich ulica Mickiewicza z dawnym domem ubogich i jakże swojskimi klimatami, ulica Biała, którą podążał jak wcześniej inni przed nim artyści, lecz przez niego po wielekroć utrwalona w różnych technikach i najrozmaitszych porach roku.
Nie mogło oczywiście zabraknąć rynku – serca miasta. Jednym razem niemal realistycznego, innym znów bajkowego, jak z dziecięcej malowanki. Podążał tropem najstarszych i najszerszych widoków na miasto z Krzęczkowa. Urok potrafił dostrzec nawet w poczciwej Babicy, dziś leniwie toczącej swe wody przez miasto, na którą mało kto zwraca uwagę.
W zbiorach bocheńskiego muzeum znajduje się kilkaset prac Waleriana Kasprzyka – obrazy olejne, akwarele, gwasze, rysunki, szkice – w znacznej mierze ofiarowanych przez jego córkę Kingę Kasprzyk-Cetnarowicz.
Przed kilkoma laty prezentowaliśmy malarskie podróże Waleriana Kasprzyka po świecie, wcześniej były to drewniane kościoły w polskim krajobrazie. W 2018-2019 kilkadziesiąt jego prac zostało bardzo dobrze przyjęte w Lewoczy na wspólnej wystawie tamtejszego Muzeum Spiskiego i Muzeum w Bochni pt. „Malarstwo Waleriana Kasprzyka (1912-1992) Juliusa Értekesa (1919-1995)”.
Mamy nadzieję, że te płynące wprost z serca artysty obrazy, będące swoistym zapisem czasu przemieniającego krajobrazy a w nim ślady zamieszkujących je ludzi, ocalające coś naprawdę chwytającego za serce, ważnego, co warto nie tylko pokazywać, lecz o tym również mówić, sprawią Państwu przyjemność poznawania a może nawet dostarczą wzruszeń?” (źródło: zaproszenie na spotkanie).
Walerian Kasprzyk (1912-1992)
„Urodził się 13 V 1912 w Bochni, w rodzinie rusznikarza Waleriana i Agaty z Szafrańców. Ojciec, z chwilą wybuchu I wojny światowej wcielony do armii austriackiej, poległ na froncie włoskim. Wychowaniem pięciorga dzieci „podejmując się robót najcięższych”. Po ukończeniu gimnazjum w Bochni w 1936, studiował na ASP w Krakowie pod kierunkiem W. Jarockiego i K. Sichulskiego, I. Pieńkowskiego, J. Hoplińskiego i Z. Pronaszki.
W 1938 uczelnia zakupiła do swoich zbiorów jego „Dziewczynę z koszem”. Przerwane przez wybuch wojny studia, mógł ukończyć dopiero w 1947. W czasie okupacji pracował w Zakładzie Naczyń Kamionkowych Henryka Münzera w Bochni jako malarz i dekorator wyrobów ceramicznych. Na płytkach ceramicznych wykonał portrety, widoki Krakowa, Wiśnicza, Bochni, św. Kingę, Madonnę z Dzieciątkiem, Głowę Chrystusa.
Wspólnie z teściem S. Fischerem oraz geologiem J. Poborskim wędrował po starych wyrobiskach kopalni malując urodę podziemnego świata. Powstały obszerne cykle akwarel (posiada je głównie Kopalnia Soli Bochnia) i prac olejnych (Muzeum w Bochni). Od 1947 uczył rysunku, malarstwa i liternictwa w Państwowym Liceum Technik Plastycznych w Nowym Wiśniczu. Wspólnie z uczniami „inwentaryzował” sztukę i kulturę ludową okolic Wiśnicza. W latach 1958-1967 był dyrektorem szkoły, w 1969 przeszedł na rentę.
Odbył liczne podróże artystyczne, m. in. do Drezna, Rygi, Moskwy, Budapesztu, Rzymu, Paryża. Podczas nich powstały świetne cykle widoków tych miast wykonane w doskonale opanowanej przez artystę technice akwareli. W 1967 zaproszono go do jej nauczania w Tuskegee Institute (Alabama), kierowanym przez S. Jarkowską. Od 1972 prowadził Klub Plastyków przy Powiatowym Domu Kultury w Bochni, z którym zrealizował kilkanaście wystaw w Bochni oraz w Krakowie. Zmarł 30 I 1992, pochowany na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Orackiej.
Był artystą wszechstronnym, biegle posługującym się różnymi technikami malarskimi (malował też na szkle). Wiele jego prac posiada także istotne walory ikonograficzne. Zrealizował polichromie w kościołach parafialnych w Łapczycy (wspólnie ze Z. Wójcickim), Pogwizdowie i Mikluszowicach. Zajmował się konserwacją zabytków sakralnych (ołtarze w kościele w Sobolowie, obrazy w Pogwizdowie, feretrony z kilku innych świątyń w Małopolsce; w 1955 przeprowadził konserwację obrazu Matki Boskiej Bocheńskiej).
Wykonywał też kopie obrazów religijnych. Poczynając od 1936 brał udział m. in. Wystawie Plastyków Bocheńskich (1945), w wystawach okręgowych i ogólnopolskich organizowanych przez ZPAP, wspólnej wystawie z córką Kingą Kasprzyk-Cetnarowicz oraz synem Witoldem Kasprzykiem, która towarzyszyła pierwszym Dniom Bochni (1971), w wystawie „Stara i nowa Bochnia” (1974), „Bocheńska kopalnia w plastyce” w Muzeum w Bochni (1978), „Wystawa obrazów podkarpackich kopalni soli” w krakowskiej AGH (1980).
Wystawy indywidualne miał w pałacu arcybiskupów krakowskich prezentując ponad sto akwarel drewnianych kościółków Małopolski, Podkarpacia i Śląska (1947), w krakowskim Pałacu Sztuki (1956), w Krynicy i Tarnowie (1962), ponownie w Pałacu Sztuki w Krakowie (1963), w Bochni, Wrocławiu, Warszawie (1965), Miejskiej Bibliotece Publicznej (1979), w Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Kazimierza Wielkiego z okazji 170-lecia szkoły (1988), w Muzeum w Bochni „Kościół w krajobrazie polskim” (1990), w Galerii Sztuki Użytkowej „Wolnica” Barbary i Wojciecha Stomporów (1991).
Jego prace znajdują się głównie w zbiorach rodziny, ponadto w muzeach w Bochni, Wieliczce, Tarnowie, Toruniu, a także za granicą (Tuskegee, Pittsburg)” (źródło: Agnieszka Truś-Bakalarz, „Od Hanusza do Kasprzyka. Bocheńskie pracownie malarskie”).
